Γνωσιακή συμπεριφορική ψυχοθεραπεία: σαν το παλιό καλό κρασί

Η γνωσιακή συμπεριφορική ψυχοθεραπεία είναι μια σχετικά σύγχρονη ψυχοθεραπευτική προσέγγιση που στοχεύει στην αλλαγή στο συναίσθημα, τη σκέψη και τη συμπεριφορά. Η προσέγγιση αναπτύχθηκε το 1960 με κύριους εκπροσώπους τον Aaron Beck και Albert Ellis. Οι ερευνητές και θεωρητικοί είχαν ως στόχο να καθιερώσουν μια προσέγγιση η οποία θα είχε μελετηθεί σύμφωνα με τις αρχές της επιστημονικής έρευνας. Ήθελαν να συνδέσουν τη θεωρία και την ψυχοθεραπευτική πρακτική με επιστημονικά τεκμηριωμένες μεθόδους. Κατάφεραν να δημιουργήσουν πληθώρα τεχνικών η αποτελεσματικότητα των οποίων επιβεβαιώνεται μέσα από πλήθος δημοσιεύσεων σε επιστημονικά περιοδικά. Η εγκυρότητα και η αξιοπιστία ενσωματώθηκε στους κόλπους της προσέγγισης. Οι έρευνες συνεχίζονται μέχρι σήμερα και η γνωσιακή συμπεριφορική ψυχοθεραπεία διαρκώς εξελίσσεται. Πολλοί άσκησαν κριτική καθώς έθεσαν το ερώτημα της μέτρησης της ανθρώπινης συμπεριφοράς και κατά πόσο τα ευρήματα μπορούν να γενικευθούν στον πληθυσμό.
Κάθε έρευνα σε κάθε επιστημονικό πεδίο έχει ποσοστό σφάλματος και προτάσεις για περαιτέρω μελέτη. Αναμφισβήτητα καμία θεραπεία δεν είναι πανάκεια. Ωστόσο, η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία είναι θεραπεία επιλογής σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας των Η.Π.Α. (NIMH) http://www.nimh.nih.gov/health/topics/psychotherapies/index.shtml και άλλους φορείς για πολλές κατηγορίες ψυχικών διαταραχών.
Η προσέγγιση αυτή μπορεί να χαρακτηριστεί σαν το παλιό κρασί. Μπορεί να διατηρεί την ποιότητά του για πολλά χρόνια. Αξίζει όμως να έχουμε στο νου μας ότι κάθε φορά που το μπουκάλι ανοίγει, το κρασί σερβίρεται σε διαφορετικά ποτήρια. Η μέθοδος "one size fits all" δεν υφίσταται στη γνωσιακή συμπεριφορική ψυχοθεραπεία, καθώς ο ειδικός εξετάζει πάντα την ιδιαιτερότητα του ατόμου. Φροντίζει με αυτόν τον τρόπο να γίνεται ευέλικτος και να διαμορφώνει το θεραπευτικό σχεδιασμό σύμφωνα με τον άνθρωπο που έχει απέναντί του. Μόνο έτσι δημιουργείται θεραπευτική σχέση για να σερβιριστεί το κρασί υπό τις καλύτερες προϋποθέσεις. Προτού σπεύσει να αδειάσει τις τεχνικές στο ποτήρι, ακούει προσεχτικά την ιστορία του άλλου. Μετά γεμίζει με προσοχή και περιμένει!